İdare ve Vergi Hukuku

VERGİ HUKUKU NEDİR?

Vergi hukuku, devletin kamu gücüne dayanarak elde ettiği kamu gelirlerinin hukuki rejimini inceleyen mali hukukun bir alt dalıdır. Mali hukuk; vergi hukuku, harcama hukuku ve bütçe hukuku olmak üzere üçe ayrılmıştır.

Vergi, devlet veya devletin vergilendirme yetkisini devrettiği kamu tüzel kişileri tarafından kamu harcamalarını karşılamak için zorunlu olarak alınan parasal değerdir. Anayasanın 73.maddesine göre herkes vergi ödemekle yükümlüdür. Ancak vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır. Vergiler idarenin kanuniliği ilkesi gereği ancak kanunla konulur ve değiştirilir.

Verginin devlet tarafından tahsil edilmesi ise 4 aşamada gerçekleşir:

• Tarh: Verginin vergi idaresi tarafından tespit edilmesi aşamasıdır. Örneğin gelir elde eden kişi gelir elde ettiğini beyan ederse doğrudan tahakkuk aşamasına geçilir. Ancak beyanname verilmemesi durumunda idare bunu vergi incelemesi yoluyla tespit eder.
• Tebliğ:  Vergi idaresinin tespit ettiği ve belirlediği tutarın mükellefe bildirilmesi aşamasına denir.
• Tahakkuk: Verginin kişi tarafından ödenmesi aşamasıdır. Yani idarenin belirlediği ve tespit ettiği verginin kişi tarafından ödenmesinin zorunlu olduğu aşamadır. Ödenmediği takdirde bir sonraki aşamaya geçilir.
• Tahsil: Verginin idare tarafından kişilerden cebri icra yoluyla aşamasıdır.

Vergi hukuku idare hukukuyla çok sıkı ilişki içerisindedir. Vergi hukukundaki bütün işlemler aslında idare hukuku işleminin kapsamındadır. Örneğin tarh işlemi vergi yükümlüsünün ne kadar vergi ödeyeceğini belirten bir idari işlemdir. Vergi hukukunun alacaklısı devlettir ancak vergi alma yetkisini belirli kamu tüzel kişilere devretmiştir. Ancak idarenin de keyfi davranmasını önleyen birtakım kurallar vergi hukukunda da geçerli olmaktadır. Vergiyi tahsil eden idarenin işlemini gerçekleştirirken hukuk devleti ilkesi gereği kanunla sınırlandırılmış olması ve temel hak ve özgürlükleri göz önünde bulundurması gerekir.

Vergi Hukuku aynı zamanda Ceza Hukuku ile de yakından ilgili olup vergi suçları Türk Ceza Kanununda yer almaktadır. İdari nitelikte yaptırım uygulanırken uzlaşma yoluna başvurulurken vergi suçları söz konusu olduğunda ceza hukuku hükümleri uygulanmaktadır.

Vergi konusunda uyuşmazlıklarda Vergi Mahkemeleri ve Danıştay görevli ve yetkilidir. İlgili kanuna göre vergi davası ilgili işlemin gerçekleştiği ve vergi dairesinin bulunduğu yerde görülmektedir. İlgili uyuşmazlıkta dava açma süresi işlemin tebliğinden itibaren 30 gün olup idari yargının görev alanına girmektedir.

İlgili konularda uyuşmazlık söz konusu olduğunda, vergi hukuku ve ilgili mevzuatla ilgilenen bir avukata danışmak avantajlı bir çözüm olacaktır. Vergi Hukuku ile ilgilenen avukatlara halk ağzında “Vergi Avukatı” denilmektedir. Oğuz Üce Hukuk ve Danışmanlık, vergi hukuku alanında her türlü hukuki yardımı sunmaktadır.

İDARE HUKUKU NEDİR?

İdare Hukuku, idarenin kuruluşuna ve işleyişine tabi olan kurallardan oluşur. İdare eylem ve işlemlerini gerçekleştirirken birtakım usul ve kurallar çerçevesinde davranmak zorundadır. Herhangi bir uyuşmazlık olması durumunda ise ilgili işlemin dava konusu olduğu ve idari yargının görev alanına girdiği görülmektedir.

İdari davalar şu şekildedir:

• İptal davası: İdari yargılama hukukunda en yaygın şekilde görülen ve bilinen dava türüdür. İptal davasının konusu, idarenin kamu gücü kullanarak tek yanlı iradesiyle almış bulunduğu kararlar, idari işlemlerdir. Bu yönüyle hukuk devleti ilkesinin gereklerini karşılayan objektif bir dava türüdür.
• Tam yargı davası: İdari işlemlerin iptali dışındaki bazı hakların da kişiye verilmesi amaçlı bir dava türüdür. Uygulamada uğranılan maddi ve manevi zararın karşılığı olarak bir miktar paranın istenmesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

İdarenin yönetmelik, tüzük gibi düzenleyici işlemlerine karşı açılacak davalar da Danıştay’da görülmektedir.

İdari davalara bakmakla görevli yerler İdare Mahkemeleri ve Danıştay’dır. Danıştay davalara gerek ilk derece mahkemesi gerekse temyiz makamı olarak bakmaktadır. İdari uyuşmazlık söz konusu olduğunda dava açma süresi ilgili işlemin tebliğinden itibaren 60 gündür. Bu konuda idare hukukunda içtihatlarla ve ilgili mevzuatla ilgilenen bir avukata danışmak avantajlı bir durum teşkil eder. Oğuz Üce Hukuk ve Danışmanlık bu konuda uzmanlaşmış avukatlardan oluşmakla birlikte müvekkil gizliliği çerçevesinde hareket ederek hukuki yardım sunmaktadır.